İsrail ve Hamas, Gazze’de ateşkes için anlaşmaya vardı

İsrail ile Hamas, Gazze savaşının başlamasından 15 ay sonra ateşkes üzerinde anlaştı.

Ateşkes anlaşmasına varıldığı, Katar Başbakanı Mohammed bin Abdulrahman Al Thani ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından doğrulandı. Konuyla ilgili basın açıklaması yapan Katar Başbakanı Al Thani, İsrail ve Hamas’ın “kalıcı bir ateşkes” sağlanması için uzun süreli bir anlaşmayı kabul ettiğini söyledi ve anlaşmanın 19 Ocak pazar günü yürürlüğe gireceğini belirtti. Kesin bir takviminse ileride açıklanacağını ekledi.

ABD Başkanı Joe Biden, Gazze’deki çatışmaları durduracağını, Filistinli sivillere hayati insani yardımı sağlayacağını ve 15 aydan uzun süredir tutulan rehineleri aileleriyle yeniden bir araya getireceğini söyledi. Biden, ateşkes planının kesin hatlarını Mayıs 2024’te paylaştığını ve ardından BM Güvenlik Konseyi tarafından oybirliğiyle kabul edildiğini hatırlattı. ABD Başkanı, üç aşamalı planın kalıcı ateşkesi sağlaması için İsrail ile Hamas’ın ikinci aşamada gerekli düzenlemeleri müzakere edeceğini söyledi. Biden, müzakerelerin 6 haftadan uzun sürmesi halinde ateşkesin devam edeceğini belirtti ve ateşkesin müzakereler sürdüğü müddetçe devam edeceğini vuguladı.

BİDEN, GAZZE İÇİN ÜÇ AŞAMALI ATEŞKES ÖNERİSİNİ DUYURDU

Açıklama öncesi sosyal medya hesabından paylaşım yapan Donald Trump “rehine anlaşması sağlandı” mesajını verdi. Taraflar son süreçte ilk kez aynı odada olmasa bile, aynı bina içinde müzakere yürüttü. İsrail ve Hamas temsilcileri, Paris, Kahire ve Doha’da üçüncü taraflar aracılığıyla müzakere yürütüyordu. Müzakerelerde ABD, Katar ve Mısırlı diplomatlar arabuluculuk yapıyor. İsrail’in anlaşmayı Perşembe sabahı onaylaması bekleniyor. Anlaşmanın son hali henüz paylaşılmadı.

Ancak iki tarafın müzakere ettiği metindeki bazı detaylar şöyleydi:

1. Aşama: 42 günlük ateşkes

ABD Başkanı Joe Biden’ın verdiği bilgiye göre, altı hafta sürecek ilk aşama, silahların susmasını, İsrail güçlerinin Gazze’den çekilmesini ve Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasını kapsıyor. BBC’ye konuşan bir Filistinli yetkili, ateşkesin ilk gününde Hamas’ın üç rehineyi serbest bırakacağını söyledi.Bu adımı takiben İsrail, Netzarim Koridoru da dahil olmak üzere Gazze’deki yerleşim alanlarından askerlerini çekmeye başlayacak. Bundan bir hafta sonra Hamas dört rehineyi daha serbest bırakacak. İsrail buna karşılık Gazze Şeridi’nin güneyine kaçmak zorunda kalan halkın, kuzeydeki evlerine dönmesine izin verecek. Bu yolu yürüyerek aşacak olanlar, sahil tarafından, araçla gidecek olanlar ise Gazze Şeridi’nin merkezinden geçen Selahaddin yoluna paralel bir başka yoldan seyahat edebilecek.

Planın bu aşamasında, İsrail birliklerinin Mısır ile Gazze arasındaki Philadelphi Koridoru’nda kalmaya devam edeceği bildiriliyor. Reuters haber ajansına göre, ateşkesin ilk birkaç gününde bazı İsrail birlikleri Gazze Şeridi’ndeki bazı bölgelerden çekilecek. Mısır ile Gazze arasındaki Rafah Sınır Kapısı, hasta ve yaralıların tahliyesi için kademeli olarak açılacak.

İsrail’in Gazze’nin kuzeyi ve doğusundaki iki sınır bölgesinde 800 metrelik birer tampon bölge oluşturması da planlanıyor. Katar Başbakanı Al Thani, anlaşmanın birinci aşamasında Hamas’ın 33 rehineyi serbest bırakacağını söyledi. Karşılığında serbest bırakılacak 1000 Filistinli mahkum veya tutuklu arasında 7 Ekim 2023 saldırısına katılan savaşçıların bulunmayacağı kaydediliyor. Ateşkesin 16. gününde İsrail ile Hamas’ın, planın ikinci ve üçüncü aşamaları ile ilgili detaylar üzerinde görüşmelere başlaması bekleniyor.

2. Aşama : Kalan rehinelerin İsrail’e iadesi

Biden, planın ikinci aşamasında “savaşın kalıcı bir şekilde sona ermesi” için müzakerelerin öngörüldüğünü belirtti. Biden, müzakereler altı haftadan uzun sürerse ateşkesin devam edeceğini söyledi Bu aşamada, erkek askerler ve genç sivil erkek rehineler dahil olmak üzere yaşayan rehinelerin serbest bırakılması bekleniyor. Ölü rehinelerin cenazeleri de teslim edilecek. İsrail, Gazze’de 94 rehine bulunduğunu ve bunlardan 34’ünün ölü olduğunun değerlendirildiğini açıklamıştı. Ayrıca 7 Ekim 2023’te başlayan savaştan önce kaçırılan dört İsrailli de Gazze’de tutuluyordu. Bunlardan ikisinin ölü olduğu biliniyor.

3. Aşama: Gazze’nin yeniden inşası

ABD Başkanı Biden, üçüncü aşamada Gazze’nin yeniden yapılanma planının devreye gireceğini söyledi. Bu süreçte Gazze’ye insani yardım artacak ve yerinden edilen Filistinliler Gazze’nin tüm bölgelerine geri dönebilecek. Kalan son rehineler de ailelerine geri dönecek.